Wat is het verschil tussen tunable white en CCT LED?
Het vinden van de juiste verlichting kan een zware opgave zijn. Een ruimte kan bedoeld zijn voor meerdere type activiteiten, kan afhankelijk van het moment van de dag meer of minder licht nodig hebben en ga zo maar door. Dankzij de vooruitgang in de verlichtingstechnologie, kunnen lampen en armaturen tegenwoordig meer dan het verlichten van ruimtes. Waar kun je dan aan denken? Je kunt met verlichting onder andere een positieve invloed uitoefenen op het welzijn van mensen, bijvoorbeeld met "Tunable White" (afstembaar wit) of "CCT". In deze blog lichten we dit verder toe.
Waar gaan we het zoal over hebben:
- Wat is tunable white, ofwel afstembaar wit?
- Wat is CCT?
- Hoe afstembaar wit past binnen Human Centric Lighting?
- Circadiaan Ritme - Hoe licht de menselijke klok beïnvloedt!
- Wat is het verschil in lichtkleuren bereik tussen tunable white en CCT?
- Waar kan tunable white worden toegepast?
Wat is tunable white, ofwel afstembaar wit?
Tunable white wil zeggen dat een lamp of armatuur een volledig variabele lichtkleur heeft, die middels een app of afstandsbediening kan worden ingesteld. Als voorbeeld een LED armatuur met de lichtkleur ''2700K - 6500K afstembaar wit''. In dit geval kan er handmatig of automatisch worden gekozen tussen alle Kelvin waarden tussen de 2700K en 6500K. Hoe warm of koel een lichtkleur op dat moment dient te zijn, is dus volledig naar eigen wens in te stellen; bijvoorbeeld 2756 Kelvin of 4708 Kelvin.
Door het brede scala aan lichtkleuren, biedt deze technologie de optie om het natuurlijke slaap-waakritme van de mens na te bootsen. Je creëert een licht dat past bij de "interne klok" van het menselijk lichaam, wat de gezondheid, productiviteit en concentratie positief beïnvloedt. Het licht imiteert de natuurlijke daglichtcyclus. 's Ochtends wordt een warm licht weergegeven, dat de zonsopgang suggereert. Naarmate de dag vordert, verandert het naar koeler wit licht met een blauw tintje, wat lijkt op daglicht. 's Avond wordt dit licht weer warmer van kleur.
Wat is CCT?
De afkorting CCT staat voor "Controlled Colour Temperature". CCT betreft net als tunable white een zelf instelbare lichtkleur. Het enige verschil is dat CCT beperkt wordt tot een aantal vaste Kelvin waarden, die handmatig middels een schakelaar op de lichtbron kunnen worden ingesteld. Deze schakelaar dient telkens opnieuw te worden verschoven indien je een andere lichtkleur wenst. Dit kan bijvoorbeeld een keuze zijn tussen 3000K, 4000K of 6000K. Je hebt hierdoor geen optie om een gelijkmatige overgang te creëren bij het switchen van de kleurtemperatuur.
Opmerking - CCT staat ook voor "Correlated Colour Temperature": de samenhang tussen lichtkleur en Kelvin (K). Je kunt dit vergelijken met het verhitten van een zwart metalen voorwerp. Hoe warmer het metaal wordt verhit, hoe meer de kleur switcht van rood gloeiend naar wit gloeiend. Wit licht bestaat uit diverse kleuren, die hun eigen golflengte hebben. Deze golflengtes geven weer of je te maken hebt met warm licht (laagfrequentie rood- en oranjetinten) of koel licht (hoger frequente blauw- en violettinten). Vandaar de term 'kleurtemperatuur'.
Onze aanbevelingen: Tunable white en CCT!
Hoe afstembaar wit past binnen Human Centric Lighting?
Human Centric Lighting (HCL) plaatst de mens centraal in het verlichtingsontwerp, of beter gezegd: het stemt licht af op de biologische klok van de mens. Je kunt het vergelijken met het gevoel van een opkomende en ondergaande zon. Studies hebben aangetoond dat warm wit licht mensen kalmeert. Koel wit licht verhoogt daarentegen het concentratievermogen. Dankzij de instelbare kleurtemperaturen van tunable white, warm wit tot koel wit, kan het licht individueel worden aangepast aan behoeften en situaties (vb. ontspanning en werk). Precies wat Human Centric Lighting als doel heeft. Tunable White wordt onder andere ook "circadiane verlichting" genoemd. Hier ligt het circadiaan ritme aan ten grondslag.
Circadiaan Ritme - Hoe licht de menselijke klok beïnvloedt!
Het circadiaan ritme is de biologische 24-uurs klok die onder andere de mens doorloopt; andere benamingen zijn het slaap-waakcyclus en het bioritme. Dit ritme kan onder meer door licht worden beïnvloed. Van nature weet ons lichaam wanneer het moet slapen en eten. Verkeerde verlichting zorgt ervoor dat het lichaam zich gestoord voelt. Dit kan gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals overgewicht, slaapstoornissen of hart- en vaatproblemen. De reden dat licht hierop invloed heeft, is de kleurtemperatuur van het licht. Wetenschappers hebben ontdekt dat een lichtkleur van 5.500 Kelvin het lichaam uit de slaap kan houden, ook al is slaap op dat moment nodig. Om dergelijke problemen te voorkomen, moet worden gezorgd voor de juiste verlichting. Dit is door de verschuifbaarheid in lichtkleuren perfect mogelijk met tunable white. Zo wordt 's avonds het licht veranderd in een warme witte tint om het lichaam te laten rusten. Hierdoor komt melatonine vrij, wat helpt bij het inslapen.
Tip - Als je geïnteresseerd bent in accentverlichting, kun je dit ook gemakkelijk bereiken met tunable white lampen. Naar onze mening zijn LED strips hiervoor het meest geschikt.
Wat is het verschil in lichtkleuren bereik tussen tunable white en CCT?
Het verschil in lichtkleuren bereik lijkt in eerste oogopslag niet heel groot te zijn. Zo heeft tunable white een kleurbereik van 2700K tot 6500K, en heef CCT een bereik van 3000K tot 7000K. Het verschil zit hem in het feit dat afstembaar wit alle waarden tussen de laagste en de hoogste Kelvin-waarde kan aannemen, bijvoorbeeld 2840K of 4570K. CCT heeft enkele vaste Kelvin-waarden, wat meestal 2 of 3 lichtkleuren betreft die middels een schakelaar zijn te gebruiken. Je hebt dus met beide technologieën om te switchen tussen een warme en een koele lichtkleur. Echter kan dit bij tunable white op een gelijkmatigere manier, wat je kunt vergelijken met het draaien aan een draaiknop, maar dan met een app of afstandsbediening.
Waar kan tunable white worden toegepast?
Tunable white wordt vaak gebruikt in de zorg, doordat deze verlichting de biologische klok van de mens imiteert. De rust en het welzijn van de patiënt wordt als het ware bewaakt, wat het herstel bevordert. Afstembaar wit kan ook eenvoudig worden geïntegreerd in kantoren. Dit bevordert een ontspannen gevoel in de ochtend en een concentratiebevorderende sfeer in de middag. Dit laatste door het verhoogde blauwgehalte van het uitgestraalde licht.
Naast deze werkomgevingen, heeft tunable white ook een interessante toepassing voor horecagelegenheden. Zo kan deze in een restaurant of hotel worden gebruikt om een ontspannende en rustgevende sfeer voor de gasten te creëren. Of een koel wit licht zodra een ruimte wordt gebruikt als vergaderzaal, om zo het concentratievermogen te verhogen.
Dit is wellicht ook interessant voor je ...
Anouk - Laatste update april 2023